Ο Μέγας Βασίλειος, επίσκοπος Καισαρείας της Καππαδοκίας, αποτελεί "την μάλλον πολύπλοκη και μάλλον πολυσύνθετη χριστιανική προσωπικότητα". Συνδύαζε άριστα την Πίστη με τη Γνώση, τη Γνώση με την Πίστη. Διακρινόταν για την απέραντη μόρφωση, το ακατηγόρητο ήθος, τη ρητορική ικανότητα, τη φιλοσοφική κατάρτιση, την αγιότητα της ιερωσύνης, την αρετή του βίου, τη θεολογική σκέψη, τη φιλανθρωπική δράση, την ευχέρεια της διεισδυτικής ανάλυσης της συμπεριφοράς του ανθρώπου. Ασκητής, ιερέας και επίσκοπος, διοργανωτής του μοναχικού βίου, παιδαγωγός, κοινωνικός εργάτης και αναμορφωτής, αντιαιρετικός, υποστηρικτής των αδικουμένων, ελεγκτής του άδικου πλούτου και της υπαίτειας φτώχειας, συγγραφέας, πανεπιστήμονας της εποχής του, άγιος! Γι' αυτό και ο λόγος του γίνεται "στους μεν αμόρφωτους κατανοητός και ευχάριστος, στους δε μορφωμένους θαυμαστός και υπέροχος".