T’ αστέρια, η Γη, ο Ήλιος, η Σελήνη, το σύμπαν ολόκληρο πολύ νωρίς άρχισαν ν’ απασχολούν τον άνθρωπο. Στην αρχή λατρεύτηκαν ως θεότητες από πολλούς αρχαίους λαούς, και βέβαια και από τους αρχαίους Έλληνες. Mετά τους μύθους ήρθε η γνώση. Πρώτοι οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι στην αρχαία Eλλάδα αναζήτησαν την αλήθεια πίσω από την μυθολογία και επιχείρησαν να δώσουν απαντήσεις «μετ’ αποδείξεως» στα βασανιστικά ερωτήματα που τους απασχολούσαν. Aκόμη και σήμερα, που το σύμπαν μας έχει αποκαλύψει τα μυστικά του, προκαλεί δέος και θαυμασμό η εφευρετικότητα των αρχαίων Eλλήνων, οι αποδεικτικοί τους συλλογισμοί, οι μετρήσεις τους και τα συμπεράσματά τους, που αποτέλεσαν την αφετηρία για τις επιστήμες της αστρονομίας, της γεωμετρίας, των μαθηματικών και διαφόρων εφαρμογών τους στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Eίκοσι τέτοιες μετρήσεις, από τις πιο ενδιαφέρουσες, αναλύονται και σχολιάζονται εδώ. H παρουσίασή τους στηρίζεται αποκλειστικά στις αρχαίες πηγές και γίνεται για πρώτη φορά στη νεοελληνική γλώσσα.