Ναοί, έθιμα, θεότητες, λατρευτικές εκδηλώσεις, είναι τα θέματα των σημειώσεων και των παρατηρήσεών του. Αργά και βασανιστικά θα πάρουν τη μορφή των δοκιμίων και των θρύλων που θα γράψει. Δοκίμια και θρύλοι που φανέρωσαν στα μάτια των Δυτικών αναγνωστών του την ψυχική ενδοχώρα απ' όπου αντλούσε τ' αποθέματά της η δύναμη που τόσο τους εντυπωσίασε στους πρώτους μεγάλους σύγχρονους πολέμους της Ιαπωνίας (πόλεμος με την Κίνα, Ρωσοϊαπωνικός πόλεμος).