Το οικογενειακό περιβάλλον είναι το πεδίο σύγκρουσης στον Ιωάννη Γαβριήλ Μπόρκμαν. Κ' ενώ βάλλεται πολλαπλά το αστικό όνειρο της υλικής ευμάρειας και της κοινωνικής ανέλιξης, στον πυρήνα του δράματος αναγνωρίζεται ο θεμελιακός ιψενικός προβληματισμός: η θέση του ατόμου -και μάλιστα του "εξαιρετικού"- μες στην κοινωνία. "Τα οσμίζομαι τα φυλακισμένα εκατομμύρια· νοιώθω τις μετάλλινες φλέβες, τα πλάνα χέρια τους που ξεδιπλώνονται, κλαδιά όμοια, κατά πάνω μου... Θέλω, όμως, τώρα, να σας ψιθυρίσω, μες στη νυχτερινή σιωπή. Σας αγαπάω! Εσάς!, που βρίσκεστε μισοπεθαμένα στα σκοτεινά βάθη! Σας αγαπάω, διψασμένα πλούτη για ζωή... μαζί μ' όλη τη λαμπρή συνοδεία σας της δύναμης και της εξουσίας! Σας αγαπάω, σας αγαπάω!"