Ο Άνθιμος Γαζής -ο Έλληνας της διασποράς, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται σε αυστριακό έγγραφο των αρχών του 19ου αιώνα- είναι μία σημαντική μορφή της ελληνικής διανόησης, που συνδέθηκε με τη νεοτερικότητα και με τη νεοτερική φιλοσοφία. Το βιβλίο φέρνει στο προσκήνιο τα φιλοσοφικά σημεία της πειραματικής φιλοσοφίας του. Στο πρώτο μέρος αποσαφηνίζεται ο ορισμός της (νεοτερικής) φιλοσοφίας, παρουσιάζονται οι πρωταγωνιστές της χορείας των νεοτέρων φιλοσόφων, αναδεικνύεται τι δεν είναι νεοτερική φιλοσοφία και, τέλος, διαγράφεται η φιλοσοφική ταυτότητα του Άνθιμου Γαζή. Στο δεύτερο μέρος αναπτύσσεται ο γνωσιακός ορίζοντας του φιλοσοφείν μέσα από πειράματα. Ειδικότερα, αναδεικνύεται το ανθρωπολογικό πρωτείο, η συμβολή της πρόνοιας του χρόνου στην αποτροπή της ταύτισης του ανθρώπου με την αλήθεια, καθώς και η υπερβατικότητα. Επιπλέον, καθίσταται εμφανής ο εμπειρισμός, ο ορθολογισμός και ο αντισκεπτικισμός της πειραματικής φιλοσοφίας. Τα παραπάνω συμπληρώνονται με τη μέθοδο απόκτησης της νεοτερικής γνώσης, με τη συνεισφορά της υποθετικής μεθόδου, και με το περιεχόμενο της νεοτερικής μεθοδολογίας. Στο τρίτο μέρος αναπτύσσεται η Φυσική φιλοσοφία, και η γνώση περί του φυσικού σύμπαντος. Ειδικότερα μνημονεύονται: η θεμελίωση των Φυσικών κανόνων, ο αντι-καρτεσιανισμός, η κοσμολογία, η καταδίκη του Thomas Burnet και του William Whinston σε ένα "φιλοσοφικό Μηδέν", ο "περίφημος φιλόσοφος" John Keill, ο κορυφαίος φυσικός φιλόσοφος Isaac Newton -σε σύγκριση με τον Αριστοτέλη-, και το ηλιοκεντρικό σύστημα (το οποίο είναι συνυφασμένο με τη νεοτερικότητα). Η Φυσική φιλοσοφία ολοκληρώνεται από τη φυσική ανθρωπολογία. Στο τέταρτο μέρος αναλύεται το μεταφυσικό υπόβαθρο της πειραματικής φιλοσοφίας, η ύπαρξη της πρώτης, δημιουργικής αιτίας (της φύσης), η ανεπάρκεια της οντολογίας και ο θεϊσμός, με ταυτόχρονες αναφορές κατά της αθεΐας. Στο τελευταίο μέρος καταδεικνύονται οι γενικές παράμετροι του φιλοσοφείν μέσα από πειράματα - μια φιλοσοφική διαδρομή από το αιτιατό προς το αίτιο, από το εμπε