Κατά κοινή ομολογία, η θεμελιώδης ρήξη του διεθνούς σοσιαλιστικού κινήματος κατά τη διάρκεια της προσπάθειας συγκρότησης, οργάνωσης και επέκτασής του υπήρξε εκείνη ανάμεσα στις προσεγγίσεις του Καρόλου Μαρξ και του Μιχαήλ Μπακούνιν. Η ρήξη αυτή, που διέτρεξε εγκάρσια την Α' Διεθνή, μεταφέρθηκε σε όλα τα επιμέρους τμήματά της και επηρέασε το επαναστατικό κίνημα στην Ευρώπη και παγκόσμια. Με τρόπο άμεσο και με ρυθμό ταχύτατο, οι κατά τόπους ενώσεις των οργανωμένων μελών του σοσιαλιστικού κινήματος πήραν θέση είτε υπέρ της αυταρχικής είτε υπέρ της αντιαυταρχικής προσέγγισης, όπως αυτές εκφράστηκαν από τις δυο ισχυρότερες επαναστατικές προσωπικότητες στη Διεθνή Ένωση των Εργαζομένων. Η εγκάρσια αυτή διαίρεση δεν άφησε ανεπηρέαστο ούτε το ελλαδικό σοσιαλιστικό κίνημα της εποχής, με τρόπο όμως που αποτελεί ακόμα και σήμερα ζήτημα αντιπαράθεσης μεταξύ των ιστορικών, των μελετητών αλλά και των υποστηρικτών της ευρύτερης σοσιαλιστικής ιδέας. Ο συγγραφέας καταθέτει τη δική του γνώμη αναφορικά με την ενδιαφέρουσα αυτή διαμάχη, όπως εκφράστηκε στην εξέλιξη του κινήματος, ύστερα από εκτεταμένη έρευνα τόσο των πρωτογενών σωζόμενων και προσβάσιμων πηγών όσο και της δευτερογενούς βιβλιογραφίας.