Για τη χρονολόγηση της ενάρξεως της ησυχαστικής έριδας διαθέτομε τρεις ασφαλείς χρονολογίες της συμμετοχής του Βαρλαάμ σε συζητήσεις με τους αντιπροσώπους του πάπα τον χειμώνα 1333 - 1334, της μεταβάσεως αυτού στη Δύση στις αρχές του 1339, και της συγκλήσεως συνόδου στην Κωνσταντινούπολη το θέρος του 1341. Τα λοιπά χρονολογικά δεδομένα δεν είναι ακριβή, γι' αυτό και παρατηρείται διαφορά χρονολογήσεως κατά τα δύο έτη μεταξύ Schiro, ο οποίος τοποθετεί την Α' προς Ακίνδυνον επιστολήν του Παλαμά στο 1335, και του Meyendorff, ο οποίος τοποθετεί αυτήν στο 1337. Παραθέτομε τις κυριότερες μαρτυρίες, στις οποίες θα στηρίξομε τη γνώμη μας. Ο Παλαμάς λέγει στον Θεοφάνη, περιγράφοντας τα συμβάντα τον Ιούνιο του 1341 "επεί και Θεσσαλονικείς άνδρες παρήσαν οι συνειδότες εξεταζόμενης έτι της αρχής, όθεν ανεφάνη προ ετών τεττάρων, ότε μηδέ ήδει πω σχεδόν, που γης ημείς εσμεν, μηδέ δια γραμμάτων ετύγχανεν ωμιλητικώς ημίν, τότε προ τοσούτου χρόνου προς τινα των εν απλότητι μοναζόντων υπακοήν αυτόν υποκρινόμενον, εκ τούτου τας λαβάς ευρέσθαι των κατηγορημάτων". Σύμφωνα μ' αυτά η έριδα εμφανίστηκε τέσσαρα έτη πριν από τη σύνοδο του 1341, ήτοι την άνοιξη του 1337. Λίγο πριν από τον χρόνο αυτόν ο Βαρλαάμ, μη γνωρίζοντας ακόμη προσωπικά τον Παλαμά και μη αλληλογραφώντας μαζί του, επισκέφθηκε απλοϊκόν μοναχό για να λάβει πληροφορίες σχετικά με την ησυχαστική μέθοδο. Προφανώς είχε προηγηθεί η υπό του Παλαμά αποστολή της πρώτης προς τον Ακίνδυνον επιστολής. Στο Εγκώμιο που είχε συνταχθεί από τον Φιλόθεο σημειώνεται ότι ο Παλαμάς παρέμεινε στη Θεσσαλονίκη "τρεις ενιαυτούς όλους", πριν επιστρέψει στο Όρος.